Afbeelding

Kaakfracturen bij paarden

Verzorging Opvallend

De (boven- of onder)kaak is niet de eerste plek waar je aan denkt als je het over botfracturen bij paarden hebt. Meestal zorgt een paard er wel voor dat zijn hoofd buiten schot blijft in penibele situaties. Toch komen kaakfracturen, meestal in de onderkaak, vaker voor dan je denkt. Het is belangrijk de symptomen te herkennen en er adequaat op te reageren.

Symptomen van kaakfracturen

De symptomen van breuken in de kaken zijn vaak niet duidelijk en kunnen ook door veel andere problemen veroorzaakt worden. De meeste paarden zijn kampioenen in het verbergen van de pijn aan hun gebit, het is dus aan de eigenaar om goed naar de paardsignalen te kijken:

  • vaak is het hoofd bij vooraanzicht niet meer geheel symmetrisch
  • plotselinge’kopschuwheid’
  • bloed in de mond of uit een neusgat
  • vieze neus
  • speeksel uit de mond (kwijlen)
  • zwelling van de lippen of andere delen van het hoofd
  • één of meer tanden die scheef staan
  • soms hangt de tong buiten de mond  
  • problemen bij het eten van harde voedermiddelen 
  • kauwen aan één kant
  • onaangename lucht uit de mond
  • problemen met de ademhaling door zwellingen aan de binnenzijde van de neus (bij breuken in de bovenkaak)

Onderzoek door de dierenarts

Naast de algemene toestand van het paard is de locatie van de breuk of breuken een belangrijk uitgangspunt voor de keuze van de behandeling. De dierenarts doet hiervoor een klinisch onderzoek, meestal met behulp van verdoving en in sommige gevallen met een uitgebreide inspectie van de mond met behulp van een mondsperder en een goede lamp. 

Röntgenfoto’s of CT-scan

Wanneer één of meer breuken vermoed worden in het gebied achter de snijtanden zullen röntgenfoto’s noodzakelijk zijn om een goede therapie in te stellen en de genezing te controleren. Soms zal pas voldoende informatie verkregen worden met een CT scan.

Behandeling, nazorg en verwachtingen

De behandeling van breuken in de kaken is sterk afhankelijk van de plaats in de schedel. Omdat het voor het functioneren van het gebit van het paard van belang is dat alle tanden en kiezen op de juiste plaats staan, is het bij alle kaakfracturen het doel om ze weer zoveel mogelijk in de normale positie te krijgen. 

Paarden met een kaakfractuur zijn gebaat bij pijnstillers en soms ook bij antibiotica. Afhankelijk van de locatie van de breuk wordt het rantsoen enigszins aangepast of geheel vervangen door een ruwvoerwaardige slobber. 

Verwachtingen toekomst

De verwachtingen voor de toekomst van het paard zijn afhankelijk van een groot aantal factoren zoals onder andere de oorzaak, de plaats van de breuk, andere beschadigde structuren, de noodzakelijke behandeling en de te realiseren stabiliteit. De algemene toestand en de leeftijd van het dier zijn eveneens belangrijke factoren voor de toekomstverwachtingen. 

Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat tanden of kiezen na een kaakbreuk niet meer in de originele stand in de mond komen te staan, hierdoor zullen afwijkende slijting van de elementen ontstaan en zal dus regelmatige gebitsverzorging nodig zijn. 

Gebroken tanden en kiezen

Een andere complicatie van kaakbreuken zijn bijvoorbeeld gebroken tanden of kiezen door het trauma of als onoverkomelijk risico bij een bepaalde, noodzakelijke behandeling; deze elementen zullen later wellicht verwijderd moeten worden. In veel gevallen kunnen breuken in de kaakbotten weer goed genezen. 

Afhankelijk van de locatie van de breuken, de beschadigingen van andere structuren in het hoofd en de noodzakelijke behandelingen zijn de verwachtingen voor de genezing van het paard matig tot zeer goed.

Bron: De Hoefslag