Hoe herken je pijn, bijvoorbeeld bij acute hoefbevangenheid

23 november 2022, 10:00 Verzorging Verzorging Opvallend

Acute hoefbevangenheid veroorzaakt extreem veel pijn bij een paard. Vaak is het afwachten hoe het paard het doet, hoe reageert hij op tmedicijnen of een behandeling, hoe snel herstelt hij? Een belangrijke meetfactor voor dit proces is pijn. Hoeveel pijn heeft hij, welke kant gaat het op?

Hoefbevangenheid

Deze meetfactor is vooral inzetbaar bij hoefbevangenheid. Veel meetinstrumenten worden ingezet voor de evaluatie van de beweging van een paard. Helaas is dit voor veel paarden die hoefbevangen zijn niet meer haalbaar want in het ergste geval willen de paarden niet meer lopen.

Gezichtsuitdrukking

De laatste tijd zijn veel ruiters bewust bezig met het communiceren met je paard, er zijn allerlei methodes voor. Een van die methodes is gezichtsuitdrukkingen herkennen. Onderzoekers hebben gekeken naar de expressie van paarden bij pijn. Hieruit is een coderingssysteem ontstaan genaamd ‘horse grimas scale’ of HGS. Hierdoor kun je de pijn van paarden meten zonder dat ze hoeven te lopen. Dat veroorzaakt immers nog veel meer pijn.

Horse Grimas Scale

Als je wilt vaststellen hoe veel pijn je paard heeft, moet je rekening houden met de volgende zes gezichtsuitdrukkingen.

Oren die stijf naar achteren staan
Samenknijpen van de ogen
Veel spanning boven de ogen
Aanspanning van de kauwspieren
Stijfheid in de mond en kin
Afvlakking van het profiel en gespannen neusgaten

Je kunt het lijstje langsgaan en kijken wat hij wel doet en wat niet. Des te meer hij doet, hoe meer pijn hij heeft. De onderzoekers hebben foto’s en filmpjes gemaakt van tien paarden met acute hoefbevangenheid op de dag van opname. Ze hebben de pijnscores van de HGS vergeleken met de scores van de andere pijnmeting genaamd ‘Obel’. Hieruit bleek dat HSG een goede methode is om pijn te meten bij acute hoefbevangenheid.

Obel systeem

Het Obel systeem heeft vier categorieën. Categorie één is weinig pijn en categorie vier is ontzettend veel pijn.

Paarden verschuiven hun gewicht van de ene voet naar de andere voet of tillen onophoudelijk hun voeten op. In stap is de kreupelheid niet te zien maar in draf heeft hij een verkorte pas.

2.

Paarden bewegen vrijwillig in een stap en draf, maar de pas wordt aanzienlijk ingekort. Je kunt de voet optillen zonder problemen.

3.

Paarden bewegen met tegenzin en ze proberen om de voet zo min mogelijk te belasten.

4.

Paarden willen niet of weigeren beweging.

Het hebben van een hulpmiddel om effectief toezicht te houden op de pijn van een patiënt zonder hem te belasten met extra pijn door beweging is een grote aanwinst. Nu ik dat heb gezegd wil ik zeggen dat het vermijden van aanvallen van acute hoefbevangenheid natuurlijk nog veel beter is’, aldus Kathleen Crandell, voedingsdeskundige van Kentucky Equine Research (KER).