Je paard in het verkeer
Je wandelt met je paard langs de weg en er komt een vrachtwagen met veel te hoge snelheid langsgereden. Je paard schrikt en verwondt zichzelf. Niet alleen pijnlijk voor je paard, maar ook voor jouw portemonnee. Wie is er verantwoordelijk voor de schade?
Het was mei vorig jaar toen een paardenhoudster met haar paard aan de hand langs een weg met een maximumsnelheid van 60 km per uur liep. Diverse auto’s waren haar al met gepaste snelheid en voldoende afstand voorbijgegaan en zelfs een trekker kon haar en haar paard zonder problemen passeren. Alles ging prima totdat ze in de verte een vrachtwagen op hoge snelheid zag naderen. Met handbewegingen probeerde de paardenhoudster de chauffeur te manen tot het minderen van vaart, maar desondanks passeerde de vrachtwagenchauffeur haar met een flinke vaart en met veel kabaal. In een poging zich uit de voeten te maken, draaide het paard zijn achterhand de weg op. De paardenhoudster probeerde hem uit alle macht bij de vrachtwagen vandaan te houden, maar dat lukte niet; de oplegger raakte zijn achterhand. Weer seinde de eigenaresse naar de vrachtwagenchauffeur om aan te geven dat er iets was gebeurd, maar de chauffeur reed door. Op nog geen vijf minuten lopen van haar huis bleven paard en eigenaar achter, het paard stond op drie benen. Thuis werd de dierenarts gebeld. Diverse kostbare dierenartsbehandelingen waren nodig.
Zelden vergoeding
Juriste Deborah Kempers van Du Plessis Letselschade Advocatuur in ’s-Heerenberg verdiepte zich in de zaak. Zij vertelt: “Helaas gebeuren er vaker ongevallen met paarden in het verkeer. De schade voor de paardeneigenaar wordt zelden vergoed. Vaak wordt een ongeval toegeschreven aan de ‘eigen energie’ van het paard. In het verkeer is dat niet altijd terecht. Alle verkeersdeelnemers moeten namelijk rekening houden met elkaar; zij mogen geen gevaar veroorzaken voor een ander. Dat betekent dat verkeersdeelnemers hun weggedrag aan de omstandigheden moeten aanpassen. Bij het passeren van een paard moet hij de snelheid dus aanpassen en voldoende ruimte laten. Als de verkeersdeelnemer dat nalaat en er ontstaat een ongeval, kan hij daarvoor aansprakelijk zijn.”
Overmacht
De verkeersdeelnemer is niet aansprakelijk wanneer er sprake is van overmacht. “Van overmacht is sprake als de verkeersdeelnemer rechtens geen enkel verwijt kan worden gemaakt ten aanzien van het ontstaan van het ongeval. Daarvan kan bijvoorbeeld sprake zijn als paard en ruiter niet goed zichtbaar zijn, waardoor met hen geen rekening gehouden kan worden. In de hiervoor genoemde situatie maakte de paardenhoudster zich kenbaar aan de vrachtwagenchauffeur door met haar armen te zwaaien. Zij deed dat zo lang en duidelijk dat de vrachtwagenchauffeur dat móet hebben gezien. Als ruiter kun je ook voor zichtbaarheid zorgen door opvallende (reflecterende) kleding en accessoires te gebruiken, voor jezelf en je paard. Ook onverwachte handelingen maken een beroep op overmacht mogelijk. Maak dus duidelijk wat je van plan bent, zodat het overige verkeer daar rekening mee kan houden.”
Signalement
“Overkomt je een ongeval, probeer dan zoveel mogelijk kenmerken van het voertuig, de bestuurder en de omgeving te onthouden. Daarbij kun je denken aan het kenteken, het merk, de kleur en andere opvallende kenmerken van het voertuig, het signalement van de bestuurder, maar ook omstandigheden zoals het zicht ter plekke en de weersomstandigheden. Zijn er getuigen of hangen er camera’s die wellicht iets hebben vastgelegd? Al deze omstandigheden kunnen bijdragen aan het achterhalen van de identiteit van de verkeersdeelnemer en de oorzaak van het ontstaan van het ongeval.”
Het Waarborgfonds
Wanneer de identiteit van de wederpartij bekend is, kan diens verzekeraar aansprakelijk worden gesteld. Als de identiteit van de wederpartij onbekend is, kan de schade mogelijk worden verhaald bij het Waarborgfonds Motorverkeer. Er moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan, voordat het Waarborgfonds een zaak in behandeling neemt. Zo moet er binnen 24 uur na het ongeval aangifte zijn gedaan door het slachtoffer. Deborah Kempers: "Vaak vraagt de politie om online aangifte te doen. Op hun website is de aangifte verdeeld in onderwerpen. ‘Aanrijding' of ‘verkeersongeval' staan daar niet bij. Daarvoor kom je dus automatisch uit bij de restcategorie ‘anders', die naar een meldformulier en niet naar een aangifteformulier leidt. Het is daarom van belang om in dit meldformulier expliciet te vermelden dat je wilt dat er een aangifte van uw melding wordt opgenomen.” Ook getuigen spelen een belangrijke rol. Deborah Kempers: "In de genoemde zaak heeft de paardenhoudster een bericht op Facebook geplaatst dat massaal werd gedeeld. Er meldden zich diverse getuigen, waaronder een getuige die de paardenhoudster passeerde vlak na het ongeval en het paard op drie benen heeft zien staan en aan de houding van de paardenhoudster zag dat er wat was gebeurd. Mede dankzij de verklaring van die getuige werd de zaak door het Waarborgfonds in behandeling genomen.”
Signalement
Het Waarborgfonds verlangt verder van slachtoffers dat zij zelf proberen de identiteit van de wederpartij te achterhalen. Vandaar ook dat het signalement van belang is. Wanneer het achterhalen van de identiteit ondanks inspanningen daartoe niet lukt, kun je je tot het Waarborgfonds wenden. Deborah Kempers: "Naast een bericht op Facebook heeft de paardenhoudster in een interview voor een website een oproep gedaan en heeft ze verschillende vervoersbedrijven gevraagd of zij vrachtwagens in de betreffende kleuren hadden of kenden. Haar inspanningen leverden helaas geen wederpartij op, maar waren voor het Waarborgfonds wel voldoende om de zaak in behandeling te nemen.” Gelukkig kunnen we dus concluderen dat een paard juridisch niet altijd de schuldige is. Het kán anders!
