De Jannezandroute in de Brabantse Biesbosch
Een mountainbikeroute voor paarden
De Jannezandpolder in de Brabantse Biesbosch is van oudsher een gebied waar de bewoners van het Brabantse Hank wilgen teelden en griendhout voor diverse doeleinden verzamelden. Dwars door deze historische grienden (wilgenboomgaarden) is de Jannezandroute aangelegd. Een prachtige men- en ruiterroute, omgeven door water, midden in de natuur.
De Natuurpoort in Hank bij Jachthaven Vissershang in de Brabantse Biesbosch is het startpunt van De Jannezand-route, de mooie route van vandaag. Hier is ook horecagelegenheid Vissershang gelegen. Er is voldoende parkeerplek voor liefhebbers van het aangespannen rijden. Menner en groom voor deze rit zijn Marianne en Ruud Heijmann. Sting, de zestienjarige door hen zelf gefokte Haflinger, trekt de marathonwagen en Greyhound Shilah loopt ernaast of zit voorop bij Marianne.
De Aakvlaai
Sting heeft er zin in en draaft vlot langs de verzwaarde dijken. "De dijken van de Aakvlaai werden vroeger door Waterschap Brabantse Delta verpacht, maar na de dijkverzwaring is het waterschap hiermee gestopt en zijn de dijken ingezaaid met een bloemrijk zaadmengsel”, zegt Ruud. Om ons heen zoemen en fladderen dan ook allerlei insecten, waaronder de zeldzame zandhommel, die dol is op de bloemen van de smeerwortel die het dijklandschap in juni en juli met donkerpaarse en blauwe klokvormige bloemetjes kleuren.
Rattenkeet
Om bij de Jannezandroute te komen, rijden we enkele kilometers over de verharde weg. We passeren een griendwerkerskeet. "Dit is de Rattenkeet”, vertelt Ruud. "In dit gebied werd vroeger griendhout, afkomstig van wilgen, geoogst en dit werd voor vlechtwerk van griendmatten en manden gebruikt, maar ook als stookhout. De griendwerkers kwamen per boot en bleven meestal de hele week in het gebied en sliepen dan in de Rattenkeet. Het werk vond vooral in het najaar en de wintermaanden plaats. Het was zwaar werk.” Het zijn vooral de grienden die het landschap van De Biesbosch kenmerken en er groeien maar liefst elf wilgensoorten.
Zeldzame dieren
De Biesbosch is Nederlands grootste Nationale Park en wordt in tweeën gesplitst door de Merwede. "Hier zitten we aan de Brabantse kant”, vertelt Ruud. Het hele Nationale Park telt 8000 hectare en er leven zeldzame dieren als de bever. Ook telt het gebied meerdere broedparen van de visarend. Na de oversteek via een bruggetje en het volgen van een stukje verharde weg met wat landbouwverkeer is het zover, de start van De Jannezandroute.
Totstandkoming Jannezandroute
De Jannezandroute kwam tot stand door samenwerking van de ANV-werkgroep (Algemeen Nederlands Verbond), waar Marianne voorzitter van is, en Staatbosbeheer met behulp van gemeentelijke en provinciale subsidie. In samenspraak met Staatsbosbeheer wordt de route beheerd. Marianne heeft laten weten dat er een interview plaatsvindt en de eerste meters van de route zijn gemaaid om een beter zicht te hebben. Daarna is het opletten geblazen: de begroeiing staat hoog en de waterpartijen links en rechts van het pad zijn bijna niet te zien.
Achttien kilometer
De Jannezandroute voert je zo’n achttien kilometer door de ongerepte natuur van Polder Het Jannezand maakt het mogelijk om compleet in de natuur op te gaan en te genieten van de flora en fauna van De Biesbosch. Overal in het gebied is water en het pad slingert deels door de natuurlijke grienden heen.
Onderhoud en bewegwijzering
"Het onderhoud van de paden gebeurt door beheerders van Staatsbosbeheer, soms staat de begroeiing kniehoog en ik ken menners die zeggen dat hun paard hier niet doorheen gaat”, waarschuwt Marianne. Ze vervolgt: "Vrijwilligers van de ANV-werkgroep verrichten soms lichte snoeiwerkzaamheden en verwijderen de takken die over de paden hangen. Tevens zorgen de vrijwilligers ervoor dat de bebording en bewegwijzering actueel blijft en controleren ze de route regelmatig.”
Smalle paden
De sfeervolle witte bloemschermen van het fluitenkruid worden afgewisseld door de vrolijke gele bloemen van het bloeiende raapzaad, die weer een mooi contrast vormen met het groen van de uitlopers van de wilgentakken. Sting trekt zich niks aan van de hoge begroeiing, hij banjert er gewoon doorheen. "Nu maar hopen dat de omgevallen boom verderop op de route is weggehaald, anders kunnen we geen kant op. Zoals je ziet past er op de smalle paden precies één aanspanning.” Tegenliggers kunnen er wel zijn; de route kan zowel links- als rechtsom gereden worden. De route is ook open voor wandelaars.
Natte voeten
"Zoals je ziet is dit echt geen route voor beginners met al dat water links en rechts”, zegt Marianne stellig. Hier en daar steken we een waterkering over en twee keer is het pad wel erg modderig. "Enkele weken geleden stond het water hier veel hoger, je kunt niet keren. Je moet dóór, dus je paard mag niet bang zijn voor een beetje modder of natte voeten. Het is hier net een mountainbikeroute voor paarden”, grapt ze. "Als je hier vast komt te zitten, kun je 112 bellen en dan maar hopen dat ze je vinden”, zegt Marianne, terwijl ze Sting op de modderige stukken zijn weg laat zoeken.
Hoog water
Dan ineens zijn we uit de griend en volgt een lang stuk over een onverhard graspad, daar doet Sting even gek: "Ga door”, maant Marianne hem, terwijl ze opmerkt dat hier nooit eerder zoveel water stond. Ze stuurt de Haflinger behendig door het water. "Je merkt wel", vervolgt ze, "je moet hier echt kunnen mennen; op de route kom je telkens weer andere uitdagingen tegen.”
Heerlijke galop
Na wat hoge bomenrijen en een slagboom waar de marathonwagen precies doorheen past, is het tijd voor een heerlijke galop onder langs de dijk en sluiten we de route af met een uitkijkje over de Aakvlaai, waar diverse recreanten op het water genieten.
