Het Groninger paard

8 november 2022, 13:30

Betrouwbaar, nuchter en veelzijdig: dat is het Groninger paard! Je kunt ‘m overal voor inzetten: je rijdt er een dressuurproefje mee, hij springt een parcoursje, wordt gespot als (internationaal) voltigepaard en … is bij uitstek geschikt als menpaard. Vanwege zijn betrouwbaarheid, economische gangen, gewillige karakter en rustige temperament rijden ook minder ervaren menners er zo mee weg. Tegelijkertijd kunnen wedstrijdmenners in de ring een span presenteren dat opvalt door kleur, uitstraling en een mooi front. Dat Groninger paarden prima menpaarden zijn, blijkt onder meer uit de staat van dienst van de stamboekhengst Meinhold. Hij liep met Ton Kruithof op internationaal niveau in de aangespannen sport. Enthousiaste gebruikers van het Groninger paardenras zijn Robert en Trudy Kamps. Zij mennen met hun merries, die ook nog eens ingezet worden voor de fokkerij.

Groninger, dus een Gronings paard!

“Ik ben opgegroeid met paarden, op het boerenbedrijf van mijn ouders”, vertelt Robert. “De paarden maakten plaats voor tractoren, maar ze bleven lokken. Toen wij stopten met het overgenomen melkveebedrijf, kregen we tijd voor onze hobby. Wij wonen aan de rand van Groningen-stad, dus was het voor ons min of meer logisch dat er een Groninger paard kwam. Via Marktplaats vonden we een jaar of tien geleden ons eerste paard, Ernst. Ik vond het aantrekkelijk dat hij zo’n mooi robuust en zwaar type had, een stoer paard met veel body, een paard van het ouderwetse type.” Ernst was al betuigd, ook dat was een pre bij zijn aanschaf. “Hij was een heel vriendelijk en braaf paard en we hebben heel wat ritjes met hem gemaakt.”

Lichter type paard

Eén paard is géén paard, aldus Trudy. Omdat het echtpaar het belangrijk vindt dat het Groninger paard blijft bestaan, werd er een merrie gekocht, Gea v.d. Pasop; met haar werd gemend én gefokt. Uiteindelijk is Gea samen met haar veulen Lana verkocht. Daarvoor in de plaats kwam de Groninger merrie Maxima. Roaske was samen met haar veulen Hendrika de volgende aankoop, en als laatste kwam Alida, een Ost Friesisch Alt Oldenburger merrie.  “Het Alt Oldenburger paard lijkt heel erg op de Groninger”, aldus Robert. “Met onze fokkerij proberen we het goede karakter van het Groninger paard te behouden en zo ook het Groninger type paard, waar je alle kanten mee op kunt, die fijn te rijden zijn én mooi zijn voor de koets.” Robert en Trudy laten de merries betuigen als ze drie jaar zijn en doen naast recreatieve ritten in de omgeving graag mee aan authentieke tochten met hun menwagen of dichte kerkbrik uit 1890, die geregistreerd is bij de NVTG. Kort geleden hebben ze ook een Deense brik aangeschaft, een open wagen. “Afgelopen september waren we erbij tijdens de Fraeylematocht, met nog een heel aantal andere Groninger paarden voor de koets of onder het zadel. Ook georganiseerde recreatieve tochten zoals de Lauwersmeer tocht, staan vaak op onze agenda, al heeft die laatste helaas de afgelopen jaren niet plaatsgevonden. Wedstrijden, dat is niks voor ons; we mennen vooral voor ons plezier en voor de gezelligheid.”

Obstakels

Je spant ‘m in en rijdt ermee de weg op

Wat het meest naar voren komt bij de Groninger, is het meewerkende en prettige karakter. “Mensen willen graag een braaf, maar wakker paard”, aldus Robert. “Een Groninger kun je als je drie weken op vakantie bent geweest, zo weer oppakken. Je spant ‘m in en rijdt ermee de weg op, geen gedoe. Wij gaan vaak op zondag op pad. In de directe omgeving zijn geen bossen of zandwegen. We rijden dus op de fietspaden. Iedere keer als we gaan rijden proberen we weer een andere route te vinden. Ook rijden we wel eens naar de stad, naar het Noorderplantsoen, via de woonwijk Beyum. Dan kom je allerlei obstakels tegen: tunneltjes, fietsbruggen… De paarden kijken nergens naar!”

Schriktraining

Trudy vertelt over een schriktraining waar ze aan deelnamen met Maxima en Myrna van Klein Klooster, een dochter van de eerder genoemde Roaske. De training werd georganiseerd door de club van Rijden en Glijden, L.R PCMV de Kanaalstreek en Free Style with your Horse. “De beide dames wisten niet wat ze te wachten stond. Maxima is door haar vele ritten wel wat gewend; Myrna is nog jong en minder ervaren. Er stond van alles; wapperende vlaggen, gekleurde ‘balken’ en een kleed op de grond, een rookmachine… Ook Myrna deed het fantastisch. Ze is voorwaarts en attent, maar wel braaf!” Een ander voorbeeld: tijdens de landbouwbeurs in Vlagtwedde gaven Trudy en Robert samen met andere vertegenwoordigers van het stamboek een demonstratie met hun paarden. "Robert maakte ritjes met de kinderen, die dan mochten ringsteken. Een politieauto reed met de sirene aan langs Myrna. Ze draaide met een oor en liep rustig door.”

Willetje

Andere liefhebbers van een Groninger paard roemen ook het brave en meewerkende karakter. “Een ‘Groninger’ kan best een eigen willetje hebben”, aldus een eigenaar. “Als 'ie iets niet in zijn hoofd heeft, kun je ze maar zo niet overtuigen. Maar heb je ‘m voor je gewonnen, dan gaat hij voor je door het vuur.” En dat is een eigenschap die veel eigenaren waarderen. Ook de Bereden Politie, die continu op zoek is naar brave, gezonde paarden met een werkwillig karakter. Zo bomproof als bij 'de Bereden' hoeven de paarden over het algemeen niet te zijn. Maar op een sensitieve KWPN-er zit ook niet iedere recreatiemenner te wachten. En dus is er veel vraag naar de ‘koele en onverstoorbare’ Groninger. 

Gestage groei

“Wij worden regelmatig gebeld door mensen die hun zinnen hebben gezet op een Groninger Paard”, vertelt Annika Groothuis van de Vereniging het Groninger Paard. “Op onze advertentiepagina op de website is de vraag groter dan het aanbod. Het aantal leden én het aantal paarden groeit gestaag. Dit jaar werden 49 veulens geregistreerd, tegen 41 in 2018. Kleine aantallen, maar percentueel gezien is het hoopgevend.” Het doel van de vereniging is een veelzijdig, betrouwbaar en werkwillig paard te fokken. Je kunt met hetzelfde paard veel verschillende disciplines beoefenen; het is dan ook een echt familiepaard. “En daar zit ‘m ook wel een beetje de crux als je het hebt over het opkrikken van het aantal veulens”, vertelt foktechnisch adviseur Marieke Kalk. “De eigenaren willen lekker met hun paard bezig zijn, alleen of samen met andere gezinsleden. Een veulentje past niet in dat plaatje. Bovendien hebben ze hun paard vaak in pension staan en ook daar zit men niet altijd te wachten op een veulen.” 

Fokkerij

Toch probeert het stamboek eigenaren van een interessante merrie er toe te bewegen hun paard te laten dekken. Nationaal kampioen 2022 Sabine, die met haar 9 voor rastype voldoet aan het ideaalbeeld van de Groninger, verwacht volgend jaar een veulen van de GRP-goedgekeurde Elgar, een hengst die 50% Groninger bloed voert en 50% Deens en Duits bloed. “Bloedspreiding is ook een aandachtspunt”, aldus Marieke. “Daarom kijken we naar landen waar paarden gefokt worden die qua type en gebruiksdoel aansluiten op onze Groninger. Ik heb het dan over de Oud-Oldenburger in Denemarken en de Alt Oldenburger in Duitsland. Ook in Polen wordt ‘ons type paarden’ gefokt. Door zulke hengsten te gebruiken zou je vrije bloedlijnen kunnen creëren, al is het wel zo dat we strenge veterinaire eisen stellen.” 

Bloedspreiding

Ook de familie Kamps houdt rekening met de bloedspreiding. “We hebben onze merries allemaal drachtig en hopen dat we volgend jaar vier gezonder veulens in de wei hebben lopen. Stiekem hebben we het liefste een merrie. Maar we zijn blij als alles goed gaat. De hengstjes verkopen we. Zo hebben we de afgelopen jaren een stuk of tien fokproducten verkocht. We brengen ze dan zelf naar hun nieuwe adres, omdat we graag weten waar ze terechtkomen. Het leuke is: met al die eigenaren hebben we nog contact. Allemaal zijn ze zo blij met hun paard! Nooit hadden we gedacht dat we zoveel succes met onze fokkerij zouden hebben.”

Erepenning

Gelukkig zijn er veel liefhebbers die het Groninger Paard en de fokkerij een warm hart toedragen. Zulke mensen heeft het stamboek hard nodig! Robert en Trudy Kamps zijn zulke mensen. Zij kregen dan ook de erepenning van de Stichting Zeldzame Huisdieren uitgereikt tijdens de afgelopen nationale keuring van Vereniging Het Groninger Paard, voor hun inzet en promotie van het ras. "We hoeven daar niet zoveel moeite voor te doen”, aldus Trudy. "De paarden verkopen zichzelf en ze geven ons zoveel! Dat ook anderen blij zijn met onze paarden is mooi!”