"Koos, we gaan géén tweede worden!"

8 november 2022, 13:39

Het WK Vierspannen werd hand in hand georganiseerd met het WK Eventing, dat een week eerder van start ging. In aanloop naar het WK werd in mei een test-event gehouden om problemen en knelpunten op te sporen en verbeteringen aan te brengen in de organisatie en op het terrein. Eén van de problemen was dat mollen en wilde zwijnen het gras ‘s nachts omwoelden en tot een gevaarlijk terrein voor de paarden maakten. Het gehele, zeer uitgestrekte, gebied omheinen was ondoenlijk, maar de dressuurarena, trainingsvelden en de banen waar de warming-up plaatsvond, moesten uiteraard beveiligd worden. Er werden hekken met dichte boarding en hoog gaas geplaatst, maar het was snel duidelijk dat de trainingen beter plaats konden vinden op het zand, waar de zwijntjes geen interesse in hadden.

Met dank aan Bram

In 1998, dus 24 jaar geleden, werd het WK voor het laatst in Italië, en ook in Pratoni, gehouden. In die tijd had Italië nog een landenteam en reed Carlo Mascheroni op individuele basis mee. De enige vierspanrijder die er deze editie voor kon zorgen dat de Italiaanse vlaggen op de tribunes uitgebreid zouden zwaaien was Luca Cassottana. Toen hij vernam dat het WK in Pratoni zou gaan plaatsvinden, liet de van origine enkelspanmenner zich omscholen tot vierspanmenner, zodat het gastland vertegenwoordigd zou zijn.

Amateur menner

"Ik ben geen professioneel menner en moet overdag gewoon werken", vertelt Luca. "Maar de afgelopen drie jaar legde ik me in de avonduren toe op het vierspanrijden met mijn KWPN’ers. Toen ik de techniek onder de knie had, heb ik Bram Chardon gevraagd om me te helpen. Ik vertelde hem over mijn droom om mee te rijden in Pratoni, maar hij keek bedenkelijk en reageerde realistisch: 'Luca, wat denk je zelf … in één jaar?!' Toch gaf me dat hoop en ik vroeg hem om een aantal weken naar Italië te komen. En zie, ik heb me weten te kwalificeren en sta op het WK. Mijn land is ook na 24 jaar vertegenwoordigd!”, lacht de vriendelijke Italiaan trots.
Ook de inmiddels 82-jarige Carlo Mascheroni is op de vrijdag aanwezig in de dressuurarena. De flamboyante menner neemt na twee dagen dressuur op zijn eigen enthousiaste wijze een bewijs van eer in ontvangst. Na de huldiging rijdt hij met zijn eigen vierspan - gevaarlijk staand op de koets en zwaaiend met een wapperende Italiaanse vlag - door het stadion, een lange groen-wit-rode slinger achter de presentatiewagen aan trekkend. De grooms en organisatie staan doodsangsten uit, maar het publiek vindt het prachtig en klapt uitzinnig.
Voormalig bokrechter Ad van Hoogstraten is net als 24 jaar geleden in Pratoni aanwezig, deze WK-editie als vrijwilliger. De 77-jarige Brabander laat foto’s zien van een brug over een waterhindernis, waarachter een prieeltje staat. Ad: “De brug en het prieeltje zijn indertijd door Jan Cornelissen gebouwd voor het WK van 1998. De brug is inmiddels verdwenen, maar het prieeltje staat er nog!”

Traditie in de dressuur

Op woensdag kwamen de 38 deelnemers uit zestien verschillende landen met in totaal zes landenteams met hun paarden op het laantje voor de veterinaire keuring. Eén paard, Generaal van Bram Chardon, werd pas een dag later na de herkeuring ‘fit to compete’ verklaard. Bram had meer pech, want hij moest zijn beste paard Freddy laten staan en reservepaard Juventus inzetten. Het Nederlands landenteam bestond uit IJsbrand en Bram Chardon en Koos de Ronde. Verder reden Hans Heus, Mark Weusthof en Antonie ter Harmsel op individuele basis mee op dit WK.

De dressuur is bij uitstek geschikt om de cultuur en traditie van het eigen land te showen. De Hongaarse grooms zijn nog altijd in prachtige kostuums gestoken, hoewel de traditionele koetsen en kostbare tuigen inmiddels vervangen zijn door wedstrijdwagens en -materialen omwille van het wedstrijdelement.

Wat wel blijft zijn de verschillende paardenrassen. Veel menners houden vast aan de traditionele rassen die in eigen land gefokt worden. Zo zijn er op een WK behalve de immens populaire KWPN’ers ook Duitse warmbloeden, (Arabo-)Friezen, Lipizzaners, Freibergers, witte en zwarte in Spanje gefokte PRE’s, in de volksmond nog vaak ‘Andalusiërs’ genoemd, en de prachtige Nonius voor de presentatiewagen te zien. De Roemeense menner Gergo Bakoczi rijdt van jongs af aan tweespan, competetief voornamelijk in Hongarije, maar had vijf jaar geleden het geluk om gesponsord te worden door een Roemeense Lipizzanerfokkerij. Nu rijdt hij vierspan met twee grijze en twee witte paarden. “De donkere schimmels zijn nog relatief jong met hun acht en negen jaar oud, de witte zijn 21 en 22 jaar. Volgend WK zullen ze allemáál spierwit zijn!”, legt hij uit.

Boyd Exell wint de dressuur

Bram verving al voor de veterinaire keuring zijn voorpaard Freddy, dus hij had al te kampen gehad met een paardenwissel. De beoordeling van zijn dressuurproef op donderdag viel daardoor dan ook wat lager uit. Bram analyseert: “Ik hoopte dat ik rond de 42 of 43 zou rijden, maar had een storing in het uitstrekken en een huppeltje in de stap, dus dan wordt het lastig om rond de 40 te rijden. Maar we doen nog steeds mee.” Koos de Ronde moest het in principe nog niet van de dressuur hebben, maar wist dat zijn beste onderdeel op zaterdag zou komen: de marathon. “Als mijn team het beste uit zichzelf haalt, dan gaan we flink klimmen in het klassement”, is Koos overtuigend tijdens een praatje in de voortent bij Hans Heus.
Ook bij IJsbrand Chardon ging de dressuur niet vanzelf. Hij had problemen op het voorterrein, toen enkele minuten voor de start een achterpaard over de strengen kwam. In zijn dressuurproef waren de achterpaarden logischerwijze dus niet zo ontspannen als dat ze gewoonlijk zijn. De vijfde plaats is er voor hem in dit onderdeel, kort achter Chester Weber en Anna Sandmann op plaats drie en vier. “Ik moest in anderhalve minuut mijn veertig jaar ervaring inzetten!”, vertelt IJsbrand.
De beste proef kwam, zoals verwacht, van de Australiër Boyd Exell, die op harmonieuze wijze zijn paarden naar een score van 34.13 strafpunten stuurde. Ook de Duitse Mareike Harm reed een prachtige proef en bleef onder de 40. Ze voelde de druk om te presteren voor het Duitse team omdat het haar taak was het beste dressuurresultaat neer te zetten, maar ze wist daar prima mee om te gaan.

Alle hindernissen 'binnendoor'

Op het uitgestrekte heuvelachtige terrein lagen de acht hindernissen vrij ver uit elkaar. Rond een flinke, brede heuvel waren vier hindernissen gebouwd, zodat het publiek alleen naar hindernis 1 en 8 en de twee waterhindernissen 4 en 7 hoefde te wandelen om de menners aan het werk te zien. Voor degenen die dat fysiek niet konden of lekker comfortabel met een hapje en drankje wilden genieten van de sport, waren er grote schermen in het strodorp geplaatst. Ook voor de thuisblijvers en degenen die op hun post moesten blijven, zoals bijvoorbeeld de medewerksters van het wedstrijdsecretariaat, was de livestream via ClipMyHorse uitstekend te volgen.
Na de dressuur lag de landenwedstrijd nog volledig open, het kon in de marathon alle kanten op gaan. Het Nederlands team stak de koppen bij elkaar en besprak de tactiek: alle hindernissen ‘binnendoor’ rijden, de registers open en in geen enkele hindernis gereserveerd rijden. Koos en IJsbrand hadden samen het parcours gelopen om dezelfde lijnen te rijden. Koos ging zich richten op de tijden van de grootste concurrent van het Duitse team Michael Brauchle en IJsbrand nam Georg von Stein als uitgangspunt om punten te winnen op de concurrentie. Daarna voegde Bram zich bij hen en werd er overlegd welke lijnen voor Bram haalbaar waren, met het oog op een minder ervaren achterpaard.

Roetzwart

Het werd een marathon die in de staart van de startlijst steeds zwaarder werd vanwege het stof. Soms konden de menners de laatste poort van een hindernis nauwelijks nog zien. Vooral de backsteppers van de deelnemers kwamen na de marathon roetzwart van de koetsen af. "Koos, we gaan géén tweede worden!", een uitspraak die IJsbrand meerdere keren deed in het interview dat we met hem hielden. Beide menners reden een ijzersterke marathon. Koos kon nét niet winnen van Michael Brauchle, maar IJsbrand reed Georg Von Stein genoeg los om het Duitse team in het tussenklassement voorbij te steken.

Les van Bram Chardon 

Het vaardigheidsparcours op zondag bleek een lastige opgave voor alle deelnemers. De tijd stond erg scherp, want tot Bram Chardon aan de start kwam, had nog niemand dubbel foutloos gereden. Daar kwam bij dat het 's middags steeds harder begon te regenen. Hoewel de grasmat er niet heel veel onder te lijden had, maakte dat het er voor de menners en paarden niet gemakkelijker op. Bram bleek uiteindelijk de enige te zijn die foutloos én binnen de tijd reed en leverde daarmee een fantastische bijdrage aan het landenteam, waardoor de gouden teammedaille dik verdiend was. IJsbrand reed eveneens sterk en klom zelfs op naar het individueel zilver in het eindklassement, achter Boyd Exell die niet meer te kloppen was.

Winst en verlies dicht bij elkaar

Na de prijsuitreiking gaf Boyd Exell, die voor de zesde keer de titel Wereldkampioen binnenhaalde, commentaar voor de Australische televisie: "I love driving, the score is only the icing on the cake”, of zoals we hier zeggen: ‘winnen is de kers op de taart’. Boyd gaf alle credits aan zijn team en zijn paarden: “Zowel mijn paarden als mijn team zijn fantastisch en zeer ervaren, daarmee heb ik de winst behaald. Maar dat geeft ook prestatiedruk, want ik wil hen niet teleurstellen.”
Boyd’s Australische teamgenoot, Tor Van Den Berge, had een ongelukkige zondag. Hij maakte een stuurfout tussen de kegels, waardoor er een poort omging die hij nog niet gereden had. De bel luidde, de tijd werd stilgelegd, de strafpunten genoteerd en de poort werd opnieuw opgebouwd. Terwijl Tor rondstapte focuste hij zich op de stewards en nadat zij het sein hadden gegeven dat het parcours hersteld was, begon hij aan de eerstvolgende poort voordat de bel opnieuw luidde en de tijd weer liep. Daarmee werd hij uitgebeld en geëlimineerd voor de wedstrijd.
Tor is een professional; hij vermande zich en gaf na de wedstrijd commentaar over zijn race voor de camera van de Australische televisie. Geëmotioneerd, maar gedetailleerd gaf hij uitleg over wat er mis ging: “Mijn vierspan, met een nieuw, jong voorpaard, is nog niet heel ervaren en ik maakte een stuurfout waardoor de race stilgelegd moest worden. Daarna was ik zo bezig met het mogen hervatten van de race, dat ik vergat op de bel te wachten. Dat je ook op dat moment je hoofd erbij moet houden, is een stukje ervaring dat ikzelf ook nog mis. Over het gehele WK gezien ben ik heel trots op mijn team en mijn paarden.”

"I love driving, the score is only the icing on the cake"