Wat moet je (niet) doen als je paard zich verslikt?

In tegenstelling tot mensen, bij wie de oorzaak vaak in de luchtpijp zit, ligt de oorzaak bij paarden meestal in de slokdarm, de spierbuis die voedsel van de mond naar de maag transporteert. 

Symptomen van verslikking

Het meest voorkomende teken dat een paard zich heeft verslikt en geen lucht krijgt, is voedsel dat uit de neus weer naar buiten komt, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Een paard dat zich verslikt kan ook gaan hyperventileren, kokhalsen, niet eten, koliek krijgen en hoesten.

Oorzaken

Meestal treden verslikkingen op als paarden te snel krachtvoer eten zonder erop te kauwen. Het voer wordt niet gemend met speeksel en vormt in de slokdarm een brok die vast kan komen te zitten. 

Maar niet alleen krachtvoer kan de oorzaak zijn, ook hooi, stro, koekjes, wortels of andere objecten kunnen vast komen te zitten. Anatomische problemen, zoals een slecht gebit en een abnormale anatomie van de slokdarm, kunnen een paard ook vatbaar maken voor verstikking.

Wat kan je doen?

Als een paard zich verslikt is het vaak nodig meteen de dierenarts te laten komen. Laat in de tussentijd je paard niet eten en blijf hem goed in de gaten houden. Het verhaal dat een tuinslang in de mond van een paard de verstikking zou verhelpen is niet waar, dit verhoogt alleen het risico op ernstige complicaties, met name aspiratiepneumonie (ontstoken longweefsel). 

De dierenarts zal een lichamelijk onderzoek uitvoeren. De meeste stikkende paarden zijn gevoelig voor slokdarm-palpatie, bij stikken kan dit zichtbaar worden aan de linkerkant van de nek van het paard. Als het paard wel is blijven eten na de verslikking, kan dit leiden tot het uitzetten van de gehele slokdarm in plaats van een lokale zwelling.

Brok (onverteerd) eten verwijderen

Er zijn twee mogelijkheden om de brok in de slokdarm te verwijderen. De eerste en meest gebruikte benadering is om het paard te kalmeren en met een sonde de brok er als het ware uit te spoelen. Met kleine beetjes water wordt de ophoping langzaam en voorzichtig verwijderd. 

De tweede manier is gebaseerd op een theorie dat de meeste verstikkingen door de paarden zelf opgelost worden. Dierenartsen kunnen sedatie toedienen in combinatie met medicatie om de slokdarm te laten ontspannen. Zolang het paard goed gehydrateerd blijft zou het lichaam het op deze manier zelf kunnen oplossen. 

Mochten beide manieren niet werken, dan kan de dierenarts het paard doorverwijzen naar de kliniek. Hierbij wordt vaak met een endoscopisch onderzoek naar een verdere oorzaak gezocht.

Nazorg

Na zo’n heftig voorval heeft je paard natuurlijk ook de juiste nazorg nodig. Het belangrijkste om te weten is dat verslikken paarden vatbaar maakt voor aspiratiepneumonie -longontsteking door aspiratie- , die wordt veroorzaakt door voedingsmateriaal dat door de luchtpijp naar de longen gaat. Dit vreemde materiaal in de longen kan ervoor zorgen dat het paard een bacteriële infectie ontwikkelt. 

Antibiotica

Om infectie te voorkomen, zetten veel dierenartsen het paard een paarden dagen op antibiotica. Het is belangrijk om de temperatuur van het paard een aantal dagen na een verstikking te controleren, omdat koorts een van de eerste tekenen van longontsteking kan zijn. Andere tekenen zijn hoesten, loopneus en een versnelde ademhaling. Vermijd de eerste dagen ruwvoer en voer je paard vooral slobber of zacht ruwvoer. 

Bron: The Horse Foto: DigiShots