“Te zwaar of niet te zwaar?”

Tekst: Yvonne Buis-Franken

Vele gezichten

De mensport is er één van vele gezichten. In geen enkele discipline is er zo’n grote variëteit aan paarden (en pony’s), wagens, materiaal en leeftijd en postuur van rijders. Je ziet van alles. Lichte sulky’s met één paard ervoor, melkwagentjes met een Shetlander, een luxe marathonwagen achter een twee- of vierspan, of een paardentram of post­koets getrokken door een meerspan. Iedereen kan verzinnen dat voor de eerste aanspanning aanzienlijk minder trekkracht vereist is dan voor de laatste.

Geen eenduidige richtlijn

In de mensport zijn minimum gewichten vereist, maar over maxima wordt nauwelijks gesproken. Het enige wat in het KNHS- reglement staat is: ‘Het gewicht van het rijtuig met bemanning moet in verhouding zijn met het trekkende span. Dit ter beoordeling van de jury die daarvoor een waarschuwing mag geven.’ Maar dan praten we over de wedstrijd­sport. In de recreatieve sfeer gebeurt ongetwijfeld ook wel het één en ander waarvan je denkt ‘kan het nog wel?’Bij het schrijven van dit artikel bleek echter al snel: een éénduidige richtlijn kun je eigenlijk niet geven, dat hangt van té veel factoren af.

Wagenbouw

Wagens zijn er in allerlei soorten en maten, maar wanneer je bij de wagenbouwers kijkt zie je dat het merendeel van de wagens zo rond de tweehonderd tot 350 kilo ligt. Alleen de allerkleinste wagens wegen minder. Maar wagens van negentig kilo, wat de KNHS als minimumgewicht vraagt, kom je volgens wagenbouwer Rien Treur van Excellent menwagens niet tegen; dat is onhaalbaar. “Om een goede wagen te bouwen, moet het ijzerwerk van voldoende omvang en dikte zijn om de wagen voldoende sterk te maken.

Shetlander is geen vierspan

“Uiteraard komen er bij een Shetlander minder krachten op te staan dan bij een vierspan paarden, maar minder dan 130 kilo kan een wagentje in onze optiek eigenlijk niet wegen, wat andere fabrikanten ook beweren. Mijn ervaring is daarbij dat alle wagens, ook de kleintjes, altijd meer wegen dan de mensen zelf denken. En die 130 kilo is dan zonder enige extra’s. Wil je al weer een voorrem of stuurvertraging, dan komt daar direct een flink aantal kilo’s bij. Veel belangrijker is het dat de rolweerstand klein is, dat de rijders niet te zwaar en de paarden getraind zijn! Lichte wagens zijn zeker voor pony’s fijn en ik weet dat er ook fabrikanten zijn die aluminium ­wagens bouwen, maar dat is voor de gewone menner niet te betalen. Bij de paarden heeft een lichtere wagen weinig toegevoegde waarde, want deze is ook minder stabiel.”