Rachel en volbloed arabier Rajyah: “Samen genieten van het mennen”

10 november 2021, 13:09 Algemeen

Op wedstrijden zul je Rachel Marty met haar volbloed arabier Rajyah niet aantreffen. Ben je veel in de bossen rondom Arnhem te vinden, dan is de kans groot dat je het duo tegen het lijf loopt. “Samen met je paard genieten, dat is toch heerlijk?!”, vindt Rachel. Maar een Arabier voor de wagen, dat zie je niet vaak! Rachel komt uit een endurancefamilie. Haar moeder startte in de jaren ’70 al in Frankrijk, en Rachel was jarenlang groom van haar tante Marly van Ditzhuyzen, die op het hoogste internationale niveau meedraaide in de sport met haar hengst Eenhoorn’s Dahman. “Raiyah komt uit dezelfde merrie als Dahman, Nefisa des Camards, en is het enige merrietje dat ze voortbracht. Dat was toen ze geboren werd een hele bijzondere verrassing voor mij!”

Goede basis

Hoewel haar paard ‘voorbestemd’ is om het ook in de endurancesport te gaan maken, was dat niet wat Rachel voor haar in petto had. “Ik ben 1.80, en niet slank, dus om nou een combinatie met haar te vormen… ik wist niet precies wat ik met haar zou gaan doen, maar wist wel: een goede basis is belangrijk. En dus wandelde en fietste ik veel met haar toen ze uit de opfok kwam, en deed ik aan grondwerk met haar.”

Sterke band

“Op een gegeven moment bedacht ik dat het leuk zou zijn om haar te betuigen: trekken is minder belastend dan dat ze een stevige ruiter op haar rug zou moeten dragen. Met mennen had ik nul ervaring, maar samen met een stalgenootje die wel had gemend, heb ik haar rustig beleerd. Eerst aan de lange lijnen, toen met een sleep … het ging allemaal heel vanzelfsprekend omdat we een enorme band hadden opgebouwd. Ook al vindt ze iets spannend, dan weet ze ‘het is goed’ als ik haar geruststel door tegen haar te praten.”

Oogkleppen

Het vertrouwen tussen Rachel en haar merrie is zo groot, dat Rajyah inmiddels zonder oogklep- en bitloos voor de wagen loopt. “Dat is wel geleidelijk aan gegaan hoor”, legt Rachel uit. “In het begin reden we met gewone oogkleppen – nou ja, gewoon … een Arabiertje heeft natuurlijk een fijn hoofdje, dus ze had een tuig met driekwart oogkleppen – en een gewoon menbitje. Het duurde niet lang voordat ik een trens en halve oogkleppen ging gebruiken.”

Hackamore

Rajyah was altijd zo braaf en lief, en het vertrouwen tussen paard en menner was zo groot, dat Rachel besloot eens een hackamore te proberen. “Het was gewoon handiger om zonder bit op pad te gaan. We maakten steeds langere ritten, en als we even een pauze hadden en ik Raiyah liet grazen, ging dat lastig met dat bit. Vandaar dat ik haar nu met een gewone hackamore men. En dus zonder oogkleppen. Ze schrikt wel eens, maar dat leidt nooit tot penibele situaties omdat het vertrouwen tussen ons zo groot is.”

Gewoon doen

Dat wederzijdse vertrouwen is ook het belangrijkste ingrediënt van de manier waarop Rachel het mennen beleeft. “Ook al wist ik niks van mennen, ik ben het gewoon gaan doen. Dat is de beste manier om het te leren. Eigenlijk is het niet veel anders dan andere disciplines in de paardensport: gewoon je gezonde verstand gebruiken, logisch nadenken, en zorgen dat je veilig blijft.”

Prachtige ritten

En zo maken de twee hun ritten in de prachtige omgeving rondom Arnhem, waar Rajyah’s stal is. “We kunnen hier vandaan alle kanten op: Schaarsbergen, de Veluwezoom, Planken Wambuis, Park de Hoge Veluwe, Zuid Ginkel ... we kunnen harde wegen bijna helemaal vermijden. Soms ben ik alleen met haar, vaak gaat een stalgenootje gezellig mee.”

Rustig blijven

“Eén keer heb ik ondervonden dat hulp handig kan zijn als je onderweg bent, dat was toen de wielen van de wagen op een richel in het pad terechtkwamen en we omkiepten. Rajyah kwam daardoor ten val. Ze raakte niet in paniek – omdat ik dat niet deed – en ik kon haar rustig uitspannen en overeind helpen. Dat houdt mij overigens nog steeds niet tegen om alleen op pad te gaan, ik weet nu alleen nog beter wat we aan elkaar hebben in spannende situaties.”

Soepel blijven

Nu het ’s avonds vroeg donker is, ment Rachel alleen in de weekenden. “Door de week doe ik grondwerk met haar en werk ik met haar aan de hand. We zijn nu toe aan het werken naar galop, en zelfs piaffe … ik vind het belangrijk om ook dressuurmatig met haar bezig te zijn, zodat ze soepel blijft en haar lijf goed leert gebruiken.”

Mendurance

Als je het hebt over de endurance- en mensport, dan kom je al snel uit bij mendurance. Is dat niet iets waar Rachel zich op richt met de inmiddels zevenjarige Raiyah? “Toevallig heb ik dit jaar voor de eerste keer meegereden ja, in Waalwijk en in Etten Leur. ‘Toevallig’, want ik bedacht beide keren pas twee weken van tevoren dat het leuk zou zijn om mee te doen. Ik heb namelijk geen vervoer en er komt best wat bij kijken om ‘de hele boel’, inclusief wagen, mee te nemen. Dat lukte allemaal, onder andere door behulpzame mededeelnemers.”

Trots

“Aan beide ritten hebben we veel plezier beleefd. Ik vond het totaal niet belangrijk om hoog te eindigen of zo, maar het was zó leuk om te merken dat Rajyah het geweldig deed! Niet alleen de rit zelf, maar vooral dat ze alles eromheen zo goed oppakte: in de trailer gaan – dat had ze al twee jaar niet meer gedaan - omgaan met de omstandigheden, de drukte, al die mensen en paarden … ik was gewoon trots op haar!”

Arabier voor de wagen

De ranke volbloed arabier zie je niet veel in de mensport; vaker tref je paarden aan met wat meer body. Rachel: “De Arabier is misschien wel veel veelzijdiger dan je zou denken. Ze zijn sterk en werkwillig, en in tegenstelling tot wat veel mensen denken, absoluut geen heethoofden. Van huis uit zijn het echte familiepaarden. Ik moet er wel op letten dat ze niet teveel doet, want ze gaat altijd maar door! Ook al is het pad zwaar, het zand mul, en de heuvels stevig, ze zal nooit zeggen: ‘Nu doe ik het niet meer!’ Dus ik moet haar een beetje tegen zichzelf in bescherming nemen.”

50 kilometer

Wedstrijden is niet waar Rachel naar toe werkt met haar paard. “Af en toe meedoen aan een mendurance rit vind ik leuk, als het zo uitkomt. Als je al van een ‘doel’ wilt spreken … het lijkt me geweldig om een keer een dagtocht van 50 km met haar te maken. Of nog een trektocht … We genieten allebei van de lange ritten die we nu maken, en dat genieten – samen – is toch waar het om draait als je met je paard bezig bent.” Foto: Rachel en Rajyah tijdens de mendurance Etten Leur (Foto: NdV fotografie)